Ορισμός
Αρωματικό, γλυκό, πικάντικο και πολύ καυτό μίγμα μπαχαρικών και βοτάνων από την Τζαμάικα. Είναι εξαιρετικά διαδεδομένο σε χώρες που φιλοξενούν μεγάλο αριθμό μεταναστών από την Καραϊβική, όπως για παράδειγμα στην Αγγλία, στις ΗΠΑ και στον Καναδά. Δημιουργείται από πιπεριές τσίλι Scotch Bonnet, πιπέρι, μοσχοκάρυδο, μπαχάρι, κανέλα, τζίντζερ, θυμάρι, σκόρδο και φρέσκο κρεμμύδι. Για τη δημιουργία μαρινάδας μπορεί να χρησιμοποιηθεί λάδι, ξύδι, σος σόγιας, χυμός λάιμ ή πορτοκαλιού, ενώ οι περισσότερο τολμηροί δεν διστάζουν να χρησιμοποιήσουν ακόμα και ρούμι.

Ως τζέρκ δεν είναι γνωστό μόνο το μίγμα αλλά και μια παραδοσιακή Τζαμαϊκανή τεχνική μαγειρέματος του κρέατος. Το κρέας, κοτόπουλο ή χοιρινό, μαρινάρεται για λίγες ώρες σε μαρινάδα εμπλουτισμένη με τα παραπάνω μπαχαρικά και στη συνέχεια σιγοψήνεται.

Στη Τζαμάικα, το αυθεντικό τζέρκ δεν ψήνεται με το συμβατικό τρόπο ψησίματος σε μια απλή σχάρα, ούτε μαγειρεύεται στο φούρνο. Μέσα σε ετοιμόρροπες καλύβες που επιτελούν το ρόλο καντίνας και επάνω σε μεγάλα μεταλλικά βαρέλια που σχηματίζουν αυτοσχέδιες ψησταριές, οι Τζαμαϊκανοί ψήνουν κοτόπουλο, λουκάνικα και χοιρινά παϊδάκια με την τεχνική τζέρκ και τα πωλούν σαν street food με τεράστια επιτυχία. Αν μη τι άλλο, το μυστικό της επιτυχίας βρίσκεται στη μαρινάδα και στα πικάντικα, καυτερά και γλυκά μπαχαρικά που δίνουν άλλη διάσταση στη γεύση του ψητού κρέατος.

Χρώμα
Καφετί.

Ιστορία
Το τζέρκ ως μίγμα μπαχαρικών αλλά και ως μαγειρική μέθοδος, συνδιαμορφώθηκε από διαφόρους λαούς και πολιτισμούς που έζησαν στη Τζαμάικα. Λέγεται ωστόσο ότι οι σημαντικότεροι δημιουργοί του ήταν οι σκλάβοι από την Αφρική που έφεραν μαζί τους στο νησί οι Ισπανοί κονκισταδόρες. Το 1655 οι Βρετανοί αποικιοκράτες εισέβαλαν στη Τζαμάικα και οι Ισπανοί τράπηκαν σε φυγή αφήνοντας πίσω τους Αφρικανούς σκλάβους, οι οποίοι ήθελαν να κερδίσουν την ελευθερία τους. Οι Αφρικανοί, γνωστοί ως Maroons (maroon=εγκαταλείπω), δραπέτευσαν στα βουνά του νησιού και ήρθαν σε επαφή με τους αυτόχθονες Taínos.

Στην προσπάθεια τους να βρούν τροφή, οι Maroons, κυνηγούσαν αγριογούρουνα και τα μαγείρευαν με μια συγκεκριμένη μαγειρική μέθοδο που χρησιμοποιούσαν κατά το παρελθόν οι αυτόχθονες, αλλά εξέλιξαν κατά πολύ εκείνοι. Τοποθετούσαν το γουρούνι που είχαν πιάσει επάνω σε αυτοσχέδιες ψησταριές με την κοιλιά του ανοιχτή και την παραγέμιζαν με χυμό λάιμ και διάφορα μπαχαρικά, τα οποία χρησίμευαν στη συντήρηση του κρέατος. Χρησιμοποιούσαν τριμμένο μπαχάρι, πιπέρι, αλάτι και τις πολύ καυτερές πιπεριές τσίλι Scotch bonnet.

Με αρκετές παραλλαγές, το μίγμα αυτό είναι σήμερα γνωστό ως τζέρκ και έχει αποκτήσει περίοπτη θέση στη μαγειρική της Τζαμάικας.

Προέλευση
Καραϊβική - Τζαμάικα.

Γεύση
Πικάντικη, γλυκιά και καυτή γεύση.

Χρήσεις
Είναι απαραίτητο συστατικό στο περίφημο κοτόπουλο τζέρκ και στο χοιρινό, αλλά μπορεί ακόμα να χρησιμοποιηθεί στο μοσχάρι, στα ψάρια και στα θαλασσινά.