Captain's Spices
Captain's Spices
 
Μαστίχα
Ορισμός
Αρωματική ρητίνη που λαμβάνεται από εντομές στα μαστιχόδεντρα. Το μαστιχόδεντρο ή σχίνος (Pistacia lentiscus του γένους Πιστακία) από το οποίο προέρχεται η μαστίχα είναι ένας αειθαλής θάμνος ύψους 2-3 μέτρα με διάρκεια ζωής τα 100 χρόνια. Αρχίζει να παράγει μαστίχα μετά τον 5ο χρόνο ζωής του. Το μαστιχόδεντρο είναι ιθαγενές των ακτών της Μεσογείου από τη Συρία μέχρι την Ισπανία. Ωστόσο, μόνο στο νησί της Χίου χαρίζει το δέντρο την πολύτιμη μαστίχα και συγκεκριμένα μόνο το νότιο τμήμα του νησιού. Παρόλο που φύονται σχίνοι σε όλο το νησί, παράγουν μαστίχα μόνο στη νότια πλευρά του λόγω των εδαφολογικών και κλιματικών συνθηκών που επικρατούν εκεί και δημιουργούν τις ευνοϊκότερες προϋποθέσεις για την παραγωγή μαστίχας. Η μαστίχα, το θαύμα της Χιώτικης φύσης, μασιέται ως τσίχλα ενώ παράλληλα χρησιμοποιείται στη μαγειρική, τη ζαχαροπλαστική, την ποτοποιία, τη σαπωνοποιία, τη δημιουργία καλλυντικών, αλλά και την ιατρική.

Χρησιμοποιούμενα μέρη
Η αρωματική ρητίνη που εκκρίνεται σαν δάκρυ από τα μαστιχόδεντρα.

Χρώμα
Υπόλευκο-υποκίτρινο.

Ιστορία
Η μαστίχα ήταν εξαιρετικά αγαπητή στους αρχαίους Έλληνες, οι οποίοι γνώριζαν από πολύ παλιά τις θεραπευτικές της ιδιότητες. Για τις ιδιότητες της μαστίχας έχουν γράψει ο Ιπποκράτης, ο Πλίνιος, ο Διοσκουρίδης, ο Θεόφραστος και ο Γαληνός.

Σύμφωνα με την τοπική παράδοση της Χίου, η μαστίχα άρχισε βγαίνει από τα μαστιχόδεντρα περίπου γύρω στο 250 μ.Χ. Λέγεται ότι τότε τα μαστιχόδεντρα δάκρυσαν από τη λύπη τους επειδή μαρτύρησε μπροστά τους ο Άγιος Ισίδωρος. Προφανώς, το συγκεκριμένο περιστατικό δεν αποτελεί ιστορικό γεγονός, αλλά επινοήθηκε από Χιώτες εμπόρους του παρελθόντος που επιθυμούσαν να αυξήσουν τις πωλήσεις μαστίχας, πουλώντας την ως «αγιασμένη».

Μετά από λίγους αιώνες και συγκεκριμένα το 1474 μ.Χ, ο Χριστόφορος Κολόμβος ταξίδεψε στη Μεσόγειο και επισκέφθηκε τη Χίο. Εντυπωσιάστηκε από τη μαστίχα και θεωρούσε ότι έχει αντιβακτηριδιακές ιδιότητες και μπορεί να αποτελέσει φάρμακο για τη θεραπεία της χολέρας.

Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, τα Μαστιχοχώρια διέπονταν από ευνοϊκό καθεστώς. Όταν βασίλευε ο σουλτάνος Σελίμ Β’, είχαν απαλλαγεί από τη φορολογία πλην όμως έπρεπε να παραδίδουν σε αυτόν 25.500 κιλά μαστίχα. Στα μέσα του 18ου αιώνα οι Χιώτες ζήτησαν από τους Οθωμανούς την απελευθέρωση του εμπορίου της μαστίχας και μπορούσαν πλέον να πληρώνουν τους φόρους τους σε χρήμα και όχι σε μαστίχα. Έτσι ξεκίνησε η ελεύθερη διακίνηση της μαστίχας στην αγορά.

Το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο η μαστίχα ήταν πολύτιμο είδος τόσο για τους κατοίκους της Χίου, όσο και για το Γερμανό κατακτητή. Οι Χιώτες επεδίωξαν να κλείσουν μία συμφωνία με τους Γερμανούς, προσφέροντας τους τη μαστίχα και ανταλλάσσοντας την με τρόφιμα που ήταν δυσεύρετα εκείνη την εποχή. Ωστόσο, αυτό δε συνέβη τελικά γιατί οι Γερμανοί κατάσχεσαν τη μαστίχα που χρησιμοποιήθηκε για δικούς τους σκοπούς.

Το 1997, η μαστίχα Χίου χαρακτηρίσθηκε ως Προϊόν Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (Π.Ο.Π.).

Προέλευση
Το δέντρο της μαστίχας καλλιεργείται σε λίγα μέρη του κόσμου, όπως Ελλάδα, Ισπανία και Συρία. Την πρώτη όμως θέση σε ποιότητα και ποσότητα κατέχει η Ελλάδα και συγκεκριμένα η Χίος.

Γεύση
Ιδιαίτερη, σχετικά πικρή γεύση.

Χρήσεις
Η χρήση της στη ζαχαροπλαστική είναι γνωστή και χρησιμοποιείται σε όλα τα γλυκά, τα αμυγδαλωτά, τα τσουρέκια, τα σιροπιαστά, αλλά και τα γλυκά του κουταλιού. Συστατικό της Ιταλικής πανακότα και της βασιλόπιτας. Ταιριάζει ακόμα στα φρέσκα τυριά και στους ξηρούς καρπούς, ενώ παράλληλα χρησιμοποιείται και για τον αρωματισμό του ούζου και της ρακής.

Συνδυασμοί
Συνδυάζεται ιδανικά με μπαχάρι, κάρδαμο, κανέλα, τζίντζερ, μαχλέπι και βανίλια.
ΔΕΙΤΕ ΤΑ ΑΛΛΑ ΜΠΑΧΑΡΙΚΑ>
Αλάτι Άνηθος Αστεροειδής Γλυκάνισος Βανίλια Βανιλίνη Βασιλικός Γαρίφαλο Γλυκάνισος Γλυκόριζα Δάφνη Δενδρολίβανο Δίκταμο Δυόσμος Εστραγκόν Ευκάλυπτος Εχινάκεια Θρούμπι Θυμάρι Ιπποφαές Κανέλα Κάππαρη Κάρδαμο Κόλιανδρο Κουρκουμάς Κράνο Κρεμμύδι Κρόκος (Σαφράν) Κύμινο Λεβάντα Λεμονόχορτο Λιναρόσπορος Λουίζα Μαϊντανός Μαντζουράνα Μάραθος Μαστίχα Μαχλέπι Μελισσόχορτο Μέντα Μοσχοκάρυδο Μπαχάρι Μπούκοβο Μύρτιλλο Παπαρουνόσπορος Πιπέρι Καγιέν Πιπέρι Κόκκινο (Πάπρικα) Πιπέρι Κουμπέμπ Πιπέρι Λευκό Πιπέρι Μακρύ Πιπέρι Μαύρο Πιπέρι Μελεγκέτα Πιπέρι Πράσινο Πιπέρι Ρόζ Πιπέρι Σετσουάν Ραδίκι Ρίγανη Ρόκα Σέλινο Σησάμι Σινάπι Σκόρδο Σουμάκ Τζίντζερ Τίλιο Τριαντάφυλλο Τριγωνέλλα Τσάι Βουνού Τσίλι Τσουκνίδα Φασκόμηλο Φύλλα Αιγύπτου Χαμομήλι Χρένο Μίγματα: Βότανα Προβηγκίας Γκαράμ Μασάλα Ζάαταρ Κάρυ Κινέζικο Μίγμα των Πέντε Μπαχαρικών Μίγμα των Τεσσάρων Μπαχαρικών Μπαχαράτ Μπερμπερέ Μπουκέ Γκαρνί Ρας ελ Χανούτ Τζερκ Τσίλι Fines Herbes