Ορισμός
Η λέξη παπαρούνα αποτελεί κοινή ονομασία των 100 περίπου ειδών του γένους Μήκων (Papaver) της οικογένειας των Μηκωνοειδών (Papaveraceae). Πρόκειται για ποώδες, αγγειόσπερμο και δικότυλο φυτό που φύεται σε περιοχές με εύκρατο ή ψυχρό κλίμα. Στην Ελλάδα υπάρχουν παραπάνω από δέκα είδη παπαρούνας. Πιο διαδομένη η είναι η παπαρούνα Μήκων η Ροιάς (Rhoeas), το γνωστό κοκκινόμαυρο λουλούδι που δημιουργεί διάθεση για ύπνο. Από το γαλακτικό χυμό της οπιούχας παπαρούνας (Papaver somniferum) που είναι αυτοφυής στην Ελλάδα προέρχεται το όπιο. Στην Ινδία χρησιμοποιείται ως ενυδατική κρέμα δέρματος ένα φυσικό μείγμα από γάλα και παπαρουνόσπορους.

Χρησιμοποιούμενα μέρη
Σπόροι.

Χρώμα
Λευκό ή μπλε (σπόροι), κοκκινόμαυρο (άνθη).

Ιστορία
Το φυτό με τα πανέμορφα κατακόκκινα πέταλα καλλιεργείται από τα πανάρχαια χρόνια από τους αρχαίους λαούς της Περσίας, της Αιγύπτου και της Μεσοποταμίας, από τους Έλληνες και τους Ρωμαίους.

Τα πρώτα γραπτά στοιχεία για την παπαρούνα αναφέρονται σε κείμενο των Σουμερίων που χρονολογείται στο 4000 π.Χ. Οι Σουμέριοι τη θεωρούσαν «λουλούδι της χαράς», πιθανότατα επειδή χρησιμοποιούσαν την οπιούχα παπαρούνα.

Οι αρχαίοι Έλληνες αθλητές έβαζαν παπαρουνόσπορους και μέλι στο κρασί τους για να είναι εύρωστοι και υγιείς. Η παπαρούνα εμφανίζεται και στην ελληνική μυθολογία. Η ύπαρξη της αποδίδεται στη θεά Δήμητρα, η οποία δημιούργησε το φυτό για να απαλύνει τη θλίψη της όταν η κόρη της Περσεφόνη πήγαινε για 6 μήνες κάθε χρόνο στον Κάτω Κόσμο για να συναντήσει τον Πλούτωνα. Εκτός από τη Δήμητρα και ο θεός Ύπνος είναι συνδεδεμένος με την παπαρούνα, καθώς απεικονίζεται να κρατάει παπαρούνες ή να είναι στεφανωμένος με αυτές.

Οι Ρωμαίοι χρησιμοποιούσαν τους χυμούς του φυτού για να απαλύνουν τον πόνο που προκαλείται από τον έρωτα. Ο ποιητής Βιργίλιος την αποκαλεί «παπαρούνα της Λήθης».

Προέλευση
Ασία (Κίνα, Ινδοκίνα, Ινδία, Αφγανιστάν), Ευρώπη, Βόρεια Αμερική και Αυστραλία.

Γεύση
Όταν είναι άψητοι οι παπαρουνόσποροι έχουν ήπια γεύση, η οποία όταν ψηθούν γίνεται πιο έντονη, γλυκιά και καρυδοειδής.

Χρήσεις
Οι παπαρουνόσποροι ολόκληροι ή λιωμένοι χρησιμοποιούνται στη μαγειρική και αρτοποιία, όπου αποτελούν συστατικό στα παξιμάδια, στο ψωμί, στα κέικ, στα μπισκότα και στα στρούντελ. Στη μαγειρική, οι παπαρούνες βράζονται και προστίθενται στις σαλάτες και στις χορτόπιτες.

Συνδυασμοί
Συνδυάζονται με μπαχάρι, κάρδαμο, κανέλα, γαρίφαλο, κόλιανδρο, τζίντζερ, μοσχοκάρυδο, σουσάμι και σουμάκ.