Ορισμός
Η κρανιά είναι φυλλοβόλος θάμνος ή μικρό δέντρο που ανήκει στην οικογένεια των Κρανειοειδών (Cornaceae). Προέρχεται από τη νότια Ευρώπη και τη νοτιοδυτική Ασία και αυτοφύεται και στη χώρα μας. Η κρανιά είναι γνωστή για τους θρεπτικούς κόκκινους καρπούς της, τα κράνα, που πολλές φορές συνδέονται λανθασμένα με ένα διαφορετικό είδος προερχόμενο από τη Βόρεια Αμερική, το κράνμπερι (Vaccinium macrocarpon). Το δέντρο της κρανιάς ύψους 5-12 μέτρα έχει λογχοειδή φύλλα, κόκκινους καρπούς και κίτρινα άνθη που εμφανίζονται την άνοιξη.

Συνήθως φύεται σε ορεινές περιοχές με υψόμετρο 300-800 μέτρα κατά προσέγγιση. Δεν έχει ιδιαίτερες εδαφοκλιματικές απαιτήσεις και μπορεί να αντέξει ακόμα και σε πολύ χαμηλές και υψηλές θερμοκρασίες. Το μόνο που χρειάζεται είναι ηλιοφάνεια και νερό.

Τα κράνα λόγω της υψηλής διατροφικής αξίας και των θεραπευτικών ιδιοτήτων που διαθέτουν χρησιμοποιούνται για την παρασκευή φαρμάκων. Στη χώρα μας χρησιμοποιούνται για εμπορική χρήση από βιοτεχνίες που παράγουν από αυτά λικέρ. Η καλλιέργεια των πολύτιμων αυτών καρπών που προσφέρει η ελληνική φύση, αποτελεί πεδίο που χωρά περαιτέρω έρευνα μελλοντικά.

Χρησιμοποιούμενα μέρη
Καρποί.

Χρώμα
Κόκκινο (καρποί).

Ιστορία
Στην αρχαία Ελλάδα το κράνο ήταν γνωστό ως κράνεον ή κράνειον. Πίστευαν ότι ο κορμός της κρανιάς δίνει υψηλής ποιότητας ξύλο που θεωρούσαν ιδανικό για την κατασκευή δοράτων, ακοντίων και τόξων. Κατά τον Παυσανία, ο Δούρειος Ίππος ήταν κατασκευασμένος από ξύλο κρανιάς. Το κράνο αναφέρεται και από τον Όμηρο στην Οδύσσεια όπου η Κίρκη κερνάει τον Οδυσσέα κράνα.

Προέλευση
Ευρώπη (Ελλάδα, Βουλγαρία, Ρουμανία, Σερβία) και Ασία (Τουρκία). Στη χώρα μας φύονται κρανιές στις Σέρρες, στη Κοζάνη, στην Ημαθία, στη Ροδόπη και στην Ήπειρο.

Γεύση
Ιδιαίτερη ξινή γεύση.

Χρήσεις
Οι κατακόκκινοι θρεπτικοί καρποί, τα κράνα, χρησιμοποιούνται παραδοσιακά για τη δημιουργία σπιτικού λικέρ, ενώ παράλληλα μπορούν να αποτελέσουν συστατικό σε γευστικές γρανίτες και τσάι. Χρησιμοποιήστε τα για να δημιουργήσετε γλυκά εδέσματα, μαρμελάδες, γλυκά του κουταλιού, κομπόστες, φρουτοσαλάτες ακόμα και παγωτό από κράνα.

Συνδυασμοί
Σε πολλά γλυκά πιάτα, τα κράνα συνδυάζονται άρτια με γαρίφαλο, κανέλα και βανίλια.